Επιστήμη των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία

Ανάπτυξη Προσεγγίσεων της Επιστήμης των Πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία

Η Βόρεια Μακεδονία υιοθετεί όλο και περισσότερο την επιστήμη των πολιτών, αντανακλώντας μια ευρύτερη ευρωπαϊκή τάση που εμπλέκει ενεργά το κοινό στην επιστημονική έρευνα και τη συλλογή δεδομένων. Ενώ η επιστήμη των πολιτών βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο στη χώρα, δείχνει πολλά υποσχόμενη, ιδίως στους τομείς της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, της διατήρησης και της βιωσιμότητας. Οι τοπικές οργανώσεις, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ συνεργάζονται για να καλλιεργήσουν την επιστήμη των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να εμφανίζονται πρωτοβουλίες για την επιστήμη των πολιτών, συμβάλλοντας στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για την έννοια αυτή. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει όσον αφορά την προώθηση μιας συνολικής κατανόησης και αποδοχής της επιστήμης των πολιτών από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τον πληθυσμό.

Τοπικές οργανώσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα και περιβαλλοντικές ΜΚΟ συνεργάζονται για να καλλιεργήσουν την επιστήμη των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία. Αυτές οι συμπράξεις χρησιμεύουν για να ενώσουν επιστήμονες, επαγγελματίες και ενδιαφερόμενους φορείς, προωθώντας την ανάπτυξη της κοινότητας της επιστήμης των πολιτών στη χώρα. Οι συλλογικές τους προσπάθειες περιλαμβάνουν την προώθηση προγραμμάτων επιστήμης των πολιτών, την κοινοποίηση πρωτοβουλιών, την οργάνωση εκδηλώσεων επιστημονικής προβολής και τη διεξαγωγή έρευνας. Η συνεργασία αποτελεί θεμελιώδη πτυχή της διαμόρφωσης του τοπίου της επιστήμης των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία.

Οι πρωτοβουλίες της επιστήμης των πολιτών βασίζονται σε αφοσιωμένους επιστήμονες και ενθουσιώδεις πολίτες. Οι επιστήμονες αναλαμβάνουν διάφορους ρόλους, που περιλαμβάνουν την εκπαίδευση του κοινού, την έναρξη έργων, τις συμβουλευτικές αρμοδιότητες και τη δεοντολογική διαχείριση των δεδομένων. Ενώ πολλά έργα επιστήμης των πολιτών βρίσκεται σε εξέλιξη, οι προκλήσεις παραμένουν. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει πλήρως τις δυνατότητες της επιστήμης των πολιτών και οι ίδιοι οι επιστήμονες μπορεί να χρειάζονται περαιτέρω ενημέρωση σχετικά με τα οφέλη της συμμετοχής του κοινού στις επιστημονικές διαδικασίες. Η κατανομή των έργων παραμένει διαφορετική από άποψη θεμάτων και γεωγραφικής κάλυψης.

Το ιστορικό της Βόρειας Μακεδονίας σε πρωτοβουλίες της κοινότητας υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των επιστημονικών εμπειρογνωμόνων και των τοπικών κοινοτήτων. Τέτοιες συνεργασίες είναι αναπόσπαστο μέρος της προστασίας του περιβάλλοντος, του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της βιώσιμης ανάπτυξης. Μαζί, οι συμμετέχοντες/ουσες συμβάλλουν στις τοπικές κοινότητες και στην κοινωνία γενικότερα, παρέχοντας πολύτιμα δεδομένα για την επιστημονική έρευνα. Αυτές οι προσπάθειες ενδυναμώνουν τη Βόρεια Μακεδονία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σύγχρονων περιβαλλοντικών προκλήσεων.

Καθώς η επιστήμη των πολιτών αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, η Βόρεια Μακεδονία είναι έτοιμη να συμμετάσχει πιο ενεργά, προωθώντας την επιστημονική έρευνα, την εμπλοκή της κοινότητας και ένα βιώσιμο, οικολογικό μέλλον. Η άνοδος της επιστήμης των πολιτών υπόσχεται αυξημένη ευαισθητοποίηση και συμμετοχή του κοινού στις επιστημονικές προσπάθειες, συμβαδίζοντας με το όραμα της Ευρώπης για έναν ενημερωμένο και ενεργό πολίτη που οδηγεί την επιστημονική πρόοδο.

 

 

 

Σημαντικές Περιβαλλοντικές Προκλήσεις στη Βόρεια Μακεδονία

Ποιότητα του Αέρα και Ρύπανση

Η Βόρεια Μακεδονία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την ποιότητα του αέρα, ιδίως στις αστικές περιοχές, λόγω των βιομηχανικών εκπομπών, της κυκλοφορίας και της θέρμανσης στις κατοικίες. Η ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια (particulate matter pollution), ιδίως από σωματίδια PM2.5 και PM10, αποτελεί σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία. Η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια στην Ευρώπη, που οδηγεί σε αναπνευστικά προβλήματα και καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και η έντονη κυκλοφορία. Για την καταπολέμηση αυτού του προβλήματος, έχουν εμφανιστεί διάφορες πρωτοβουλίες επιστήμης των πολιτών, οι οποίες παρακολουθούν την ποιότητα του αέρα και ευαισθητοποιούν για τις συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι προσπάθειες αυτές δίνουν στους πολίτες τη δυνατότητα να αποκτήσουν γνώσεις και δεδομένα για να διεκδικήσουν καθαρότερο αέρα και πιο βιώσιμα αστικά περιβάλλοντα.

 

Απώλεια Βιοποικιλότητας

Η Βόρεια Μακεδονία χαρακτηρίζεται από ποικίλα οικοσυστήματα, όπως ορεινά εδάφη, λίμνες και μοναδική βιοποικιλότητα. Ωστόσο, τα οικοσυστήματα αυτά απειλούνται από την καταστροφή των οικοτόπων, την αποψίλωση των δασών και την κλιματική αλλαγή. Η χώρα φιλοξενεί μια ποικιλία ειδών, όπως ο βαλκανικός λύγκας, ο οποίος απειλείται με εξαφάνιση. Η απώλεια οικοτόπων λόγω της αποψίλωσης των δασών και της ανάπτυξης των υποδομών αποτελεί σημαντική πρόκληση. Τα έργα επιστήμης των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία επικεντρώνονται στην καταγραφή και τη διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς της χώρας, στην υποστήριξη των προσπαθειών διατήρησης και στη συμβολή στην επιστημονική γνώση σχετικά με τη βιοποικιλότητα στην περιοχή.

 

Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής

Η Βόρεια Μακεδονία, όπως και πολλές άλλες περιοχές, αντιμετωπίζει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας και η αλλαγή των καιρικών συνθηκών. Αυτές οι μεταβολές έχουν ως αποτέλεσμα συχνότερους και ισχυρότερους καύσωνες, ξηρασίες και έντονες βροχοπτώσεις, επηρεάζοντας τη γεωργία, τους υδάτινους πόρους και τις αστικές υποδομές. Οι επιστήμονες-πολίτες συμμετέχουν ενεργά στην παρακολούθηση των αλλαγών που σχετίζονται με το κλίμα, παρέχοντας πολύτιμα δεδομένα για την έρευνα και τις στρατηγικές προσαρμογής. Εργάζονται σε έργα που σχετίζονται με την παρακολούθηση του κλίματος, τη συλλογή μετεωρολογικών δεδομένων και τη μελέτη των τοπικών επιπτώσεων του μεταβαλλόμενου κλίματος. Οι προσπάθειες αυτές συμβάλλουν στη λήψη πιο τεκμηριωμένων αποφάσεων και στο σχεδιασμό για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

 

Ποιότητα και Διαχείριση των Υδάτων

Η ποιότητα και η βιωσιμότητα των υδάτινων πόρων της Βόρειας Μακεδονίας είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένων των πολυάριθμων λιμνών, ποταμών και των πλούσιων υδάτινων οικοσυστημάτων της. Ωστόσο, η ρύπανση και ο ευτροφισμός από τη γεωργική εκροή, η ανεπαρκής επεξεργασία λυμάτων και η παράνομη απόρριψη αποβλήτων απειλούν αυτά τα πολύτιμα υδάτινα σώματα. Τα προγράμματα επιστήμης των πολιτών διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παρακολούθηση της υγείας των υδάτινων οικοσυστημάτων, στον εντοπισμό των πηγών ρύπανσης και στην προσπάθεια για αποτελεσματικότερη διαχείριση και διατήρηση των υδάτων. Οι πρωτοβουλίες αυτές παρέχουν δεδομένα απαραίτητα για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας.

 

Χρήση του Εδάφους και Αστικοποίηση

Η ταχεία αστικοποίηση και η ανάπτυξη του εδάφους στη Βόρεια Μακεδονία παρουσιάζουν σύνθετες προκλήσεις. Η αστική επέκταση οδηγεί συχνά σε υποβάθμιση του εδάφους, απώλεια χώρων πρασίνου και περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι πρωτοβουλίες της επιστήμης των πολιτών επικεντρώνονται στην κατανόηση των επιπτώσεων των έργων και της αστικοποίησης στα τοπικά οικοσυστήματα. Οι προσπάθειές τους παρέχουν πολύτιμα δεδομένα για τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, τις πράσινες υποδομές και τη διατήρηση του περιβάλλοντος.

Η ολοκληρωμένη δραστηριοποίηση της επιστήμης των πολιτών στην αντιμετώπιση αυτών των περιβαλλοντικών προκλήσεων αντανακλά την αφοσίωση της Βόρειας Μακεδονίας στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του κοινού και την προώθηση ενός πιο βιώσιμου και οικολογικά συνειδητοποιημένου έθνους.

 

 

 

Έργα της Επιστήμης των Πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία

AirCare (Macedonian: Moj Vozduh) Initiative

Η πρωτοβουλία AirCare είναι ένα πρόγραμμα επιστήμης των πολιτών αφιερωμένο στην παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα στη Βόρεια Μακεδονία. Δραστηριοποιεί τους πολίτες στη συλλογή δεδομένων σχετικά με τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης μέσω ενός δικτύου συσκευών παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα. Με την παροχή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, το έργο αυτό ευαισθητοποιεί τα άτομα και τις κοινότητες σε θέματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τους δίνει τη δυνατότητα να αναλάβουν συνειδητές δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Για περισσότερες πληροφορίες και για να συμμετάσχετε, επισκεφθείτε τον ιστότοπο AirCare.

 

“Report а Landfill” (Macedonian: Prijavi deponija!)

Αυτή η πρωτοβουλία επιστήμης των πολιτών ενθαρρύνει το κοινό να αναφέρει και να καταγράφει παράνομες χωματερές στη Βόρεια Μακεδονία. Διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων, εμπλέκοντας ενεργά τους πολίτες στη διαδικασία εντοπισμού και αναφοράς παράνομων χώρων απόθεσης απορριμμάτων. Για περισσότερες πληροφορίες και για να συμμετάσχετε, επισκεφθείτε τον ιστότοπο “Prijavi deponija!”.

 

“The Trapped Lungs of the City” / “The Trapped Trees”

Αυτό το καινοτόμο έργο επικεντρώνεται στην κατανόηση των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα αστικά δέντρα και τη βλάστηση στη Βόρεια Μακεδονία. Με τη συμμετοχή των πολιτών στη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, ρίχνει φως στις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο περιβάλλον και στη σημασία των χώρων πρασίνου στις πόλεις. Για να συμμετάσχετε και να μάθετε περισσότερα για το έργο αυτό, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του έργου.

 

Επιστήμη των Πολιτών για την Προστασία της Βιοποικιλότητας

Το έργο αυτό, το οποίο υλοποιήθηκε από την Eko-svest και το Natura MK από τον Νοέμβριο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022, είχε ως στόχο τη συμμετοχή τοπικών εθελοντών και επισκεπτών στη χαρτογράφηση των φυτικών ειδών στο Μνημείο της Φύσης των πηγών Vevchani, ενισχύοντας την προστασία των δασών μέσω της επιστήμης των πολιτών. Η πρωτοβουλία περιλάμβανε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ανάπτυξη εφαρμογών και κατάρτιση, συμβάλλοντας στη διατήρηση αυτής της προστατευόμενης περιοχής. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.zooniverse.org/projects/dallaqua/foresteyes.

 

Ενθάρρυνση των Παιδιών και των Νέων στη Βόρεια Μακεδονία να Γίνουν Παράγοντες Αλλαγής για τη Μείωση της Ευαλωτότητας των Κοινοτήτων στην Κλιματική Αλλαγή

Το έργο αυτό είναι μια ζωτικής σημασίας πρωτοβουλία που επικεντρώνεται στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης για την κλιματική αλλαγή μεταξύ των παιδιών και των νέων στη Βόρεια Μακεδονία. Αν και δεν ακολουθεί αυστηρά το μοντέλο της επιστήμης των πολιτών, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της περιβαλλοντικής συνείδησης και των βιώσιμων πρακτικών για τη νέα γενιά.

Αυτό το έργο που υποστηρίζεται από τη UNICEF και υλοποιείται από την Ένωση για την Προστασία και Προώθηση του Περιβάλλοντος, Eco Logic, έχει ως στόχο την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των εκπαιδευτικών και των μαθητών σε ολόκληρη τη χώρα. Πρωταρχικός στόχος του είναι η βελτίωση των υφιστάμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και γνώσεων και η έμφαση στην καινοτομία και τη διαδραστικότητα στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διάφορες φάσεις, με την πρώτη φάση να έχει προγραμματιστεί από τον Αύγουστο του 2021 έως τον Αύγουστο του 2022. Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν τη διεξαγωγή έρευνας, την προετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού, την ανάπτυξη των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών και του προσωπικού, την υποστήριξη πρωτοβουλιών των νέων και τη δημοσίευση πόρων για την ενίσχυση της εκπαίδευσης και των πράσινων ευκαιριών απασχόλησης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο αυτό, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα τους στη διεύθυνση https://ecologic.mk/unicef/.

Αυτά τα επιστημονικά προγράμματα πολιτών υποδηλώνουν τη δέσμευση της Βόρειας Μακεδονίας για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων και τη συμμετοχή των πολιτών της στην επιστημονική έρευνα. Με την ενεργό συμμετοχή του κοινού στην περιβαλλοντική παρακολούθηση και τις προσπάθειες βιωσιμότητας, η Βόρεια Μακεδονία στοχεύει στην οικοδόμηση ενός πιο περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένου και υπεύθυνου έθνους, αγκαλιάζοντας τη συλλογική δύναμη των πολιτών της για ένα καλύτερο μέλλον.

 

 

Αποτελέσματα της Έρευνας Πεδίου

Η έρευνα πεδίου στη Βόρεια Μακεδονία διερεύνησε διάφορες πτυχές της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και δέσμευσης στη χώρα. Στην έρευνα αυτή, που διεξήχθη στο πλαίσιο του ευρύτερου έργου GEA, συμμετείχαν ποικίλοι/ες συμμετέχοντες/ουσες, συμπεριλαμβανομένων  (μειονεκτούντων) ενηλίκων, εκπαιδευτών/τριών ενηλίκων και ειδικών στην επιστήμη των πολιτών, με στόχο να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με την περιβαλλοντική συνείδηση των ενηλίκων της Βόρειας Μακεδονίας.

Χαμηλή ευαισθητοποίηση για την επιστήμη των πολιτών

Η έρευνα πεδίου της Βόρειας Μακεδονίας αποκάλυψε ότι οι ενήλικες ερωτηθέντες/είσες κατανοούσαν σε μικρό βαθμό την έννοια της «επιστήμης των πολιτών». Πράγματι, μόνο το 27% των συμμετεχόντων/ουσών δήλωσε ότι γνώριζε τον όρο «επιστήμη των πολιτών» και «επιστήμονας-πολίτης», ενώ η πλειονότητα δεν ήταν εξοικειωμένη με τις έννοιες αυτές. Οι περισσότεροι/ες ερωτηθέντες/είσες (70%) δεν είχαν κατανοήσει επαρκώς την επιστήμη των πολιτών, αφού την αντιλαμβάνονταν ως μια μορφή επιστημονικής συμμετοχής, κατά την οποία οι πολίτες συμμετέχουν στην έρευνα, την υπεράσπιση, τη χάραξη πολιτικής και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Κοινωνικές Διαστάσεις και Περιβαλλοντικές Προκλήσεις

Η έρευνα αποκάλυψε μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων και των κοινωνικών διαστάσεών τους. Οι συμμετέχοντες/ουσες τονίζουν ότι διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η διαχείριση των αποβλήτων, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η αποψίλωση των δασών και οι πυρκαγιές, έχουν συχνά τις ρίζες τους στην ανθρώπινη δραστηριότητα και στην έλλειψη οικολογικής συνείδησης του ενήλικου πληθυσμού. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν την ακατάλληλη διάθεση αποβλήτων, την ανοικτή καύση αποβλήτων και τις παράνομες χωματερές. Η φτώχεια, η τοπική βιομηχανία και η ανεξέλεγκτη αστικοποίηση επιδεινώνουν αυτά τα ζητήματα.

Κύριες Περιβαλλοντικές Ανησυχίες

Οι συμμετέχοντες/ουσες θεωρούν ότι τα απόβλητα αποτελούν πρωταρχικό περιβαλλοντικό πρόβλημα στη Βόρεια Μακεδονία, μαζί με τη ρύπανση, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την αποψίλωση των δασών, τις πυρκαγιές και τα ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως οι καύσωνες και οι αλλαγές στα καιρικά φαινόμενα. Αν και οι ανησυχίες αυτές ποικίλλουν, είναι αλληλένδετες και συχνά πηγάζουν από παρόμοιες ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η ακατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων και η ανεξέλεγκτη αστικοποίηση.

Τοπικές Περιβαλλοντικές Πρωτοβουλίες

Οι τοπικές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες, ιδίως οι δράσεις καθαρισμού των κοινοτήτων, θεωρούνται αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση κάποιων περιβαλλοντικών ζητημάτων. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες/ουσες εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τη συνέπεια αυτών των δράσεων. Πολλοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα από τους δήμους και τους δημόσιους φορείς, σε συνεργασία με ΜΚΟ, για την οργάνωση τακτικών πρωτοβουλιών που κινητοποιούν το ευρύ κοινό. Οι δράσεις αυτές θα πρέπει να επικεντρώνονται στην αποφυγή των αποβλήτων και της ρύπανσης και όχι απλώς στην αντιμετώπιση των συνεπειών.

 

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Ενηλίκων

Στη Βόρεια Μακεδονία, υπάρχει αναγνωρισμένη έλλειψη ευκαιριών περιβαλλοντικής μάθησης για ενήλικες. Ενώ κάποιες ευκαιρίες προσφέρονται από ΜΚΟ, οι συμμετέχοντες/ουσες τονίζουν ότι οι δραστηριότητες αυτές συχνά δεν είναι συνεπείς και εξαρτώνται από το έργο. Εκφράζουν την ανάγκη για συστηματική και συνεχή περιβαλλοντική εκπαίδευση ενηλίκων, που παρέχεται από δήμους, δημόσια ιδρύματα και εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση, την κατανόηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων για την προστασία του περιβάλλοντος και να καλύπτουν μια σειρά θεμάτων, όπως η διαχείριση των αποβλήτων, η ρύπανση και οι βιώσιμες πρακτικές.

 

Συμμετοχή σε Προγράμματα Επιστήμης Πολιτών

Ενώ οι συμμετέχοντες/ουσες στις ομάδες εστίασης γνωρίζουν την επιστήμη των πολιτών ως έννοια, πιστεύουν ότι οι πολίτες δεν είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με τις ευκαιρίες συμμετοχής. Η συμμετοχή σε έργα επιστήμης των πολιτών είναι περιορισμένη, καθώς πολλά άτομα δεν έχουν κίνητρο για να συμμετάσχουν. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη ενδιαφέροντος για τα θέματα, στον σκεπτικισμό σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ατομικών συνεισφορών και στο αίσθημα αδυναμίας.

 

Πληροφορίες

Η έρευνα πεδίου υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερη ευαισθητοποίηση και προώθηση της επιστήμης των πολιτών στη Βόρεια Μακεδονία. Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις συνδέονται στενά με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, απαιτώντας ολοκληρωμένες και συστηματικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή τους. Οι βασικές ανησυχίες περιλαμβάνουν τη διαχείριση των αποβλήτων, τη ρύπανση, την αποψίλωση των δασών, τις πυρκαγιές και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ενώ οι τοπικές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες θεωρούνται πολύτιμες, απαιτούν μεγαλύτερη συνέπεια και εστίαση σε προληπτικές δράσεις. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ενηλίκων θεωρείται απαραίτητη για την οικολογική συνείδηση, ενώ τα προγράμματα επιστήμης των πολιτών έχουν δυνατότητες τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος, όσο και για την εκπαίδευση του κοινού. Η αντιμετώπιση αυτών των ευρημάτων μπορεί να συμβάλει σε μια πιο οικολογικά ευαισθητοποιημένη και ενημερωμένη κοινωνία στη Βόρεια Μακεδονία, που θα είναι καλύτερα εξοπλισμένη για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων.

 

 

Συμπεράσματα